سفارش تبلیغ
صبا ویژن

یادداشتهای پراکنده

دوره غیبت امام زمان(عج) از 260 هـ . ق آغاز شده است. اکنون که سال 1441 هـ . ق است، 1181 سال از آغاز غیبت آن حضرت(عج) می ­گذرد. از سال260 تا 329 به مدت 69 سال دوره غیبت صغری و از 329 تا کنون دوره غیبت کبری است. چه عاملی باعث شده ­است که زمان غیبت این قدر طولانی شود؟

امام باقر(ع) می­ فرمایند: «اذا غضب الله تبارک و تعالی علی خلقه، نحانا عن جوارهم؛ هرگاه خداوند بخواهد بر مردم غضب کند ما اهل بیت را از مجاورت با آنها دور می ­کند.»(اصول کافی ، ج‏1، ص343)

بی ­شک غیر از گناهان ـ اعم از ترک واجبات و عمل به محرمات ـ دلیلی بر غضب خداوند از انسان­ ها وجود ندارد و غیر از غضب پروردگار دلیلی بر محرومیت از دیدار حضرت ولی عصر(عج) نمی ­تواند وجود داشته باشد. خود آن حضرت(عج) فرمودند: «وَ لَوْ أَنَّ أشْیاعَنا ـ وَفَّقَهُمُ اللّهُ لِطاعَتِهِ ـ عَلَى اجْتِماع مِنَ الْقُلُوبِ فِی الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیهِمْ لَما تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْیمْنَ بِلِقائِنا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعادَةُ بِمُشاهَدَتِنا عَلى حَقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِها مِنْهُمْ بِنا....؛ اگر شیعیان ما ـ که خداوند توفیق طاعتشان دهد ـ در راه ایفاى پیمانى که بر دوش دارند، همدل مى­ شدند، میمنت ملاقات ما از ایشان به تأخیر نمى‌افتاد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان مى‌گشت، دیدارى بر مبناى شناختى راستین و صداقتى از آنان نسبت به ما...»(بحارالأنوار، ج53، ص177)

بنابر این، برای تعجیل در فرج باید زمینه خشنودی و رضایت خداوند را فراهم نمود که آن هم با انجام واجبات و ترک محرمات ممکن می ­گردد. البته همراه با جلب رضایت خدا، دعا و تضرع هم لازم است. امام صادق(ع) در مورد تعجیل در ظهور فرموده ­اند: «شما هم اگر مثل بنى اسرائیل در درگاه خداوند به گریه و زارى بپردازید، خداوند فرج ما را نزدیک خواهد کرد؛ اما اگر چنین نباشید، این سختى تا پایان مدتش، طول خواهد کشید.»(البرهان، ج‏3، ص125؛ المیزان، ج‏10، ص331)

بدیهی است دعا و آرزوی ظهور نباید فقط زبانی باشد.

 

 


 

اهمیت جایگاه حجاز در حوادث آخرالزمان و عصر ظهور، به دلیل اماکن مقدسی است که در این منطقه وجود دارد؛ ظهور از قلب جهان اسلام و از کنار کعبه آغاز می‌شود. با مرگ «عبدالله» آخرین پادشاه حجاز، اختلافات خانوادگی به درگیری‌های داخلی و جنگ قدرت تبدیل می‌گردد.(ر.ک: الغیبة، ص447)

در اثر ضعف حاکمیت، گروه‌های ناصبی و دشمنان اهل بیت(ع) فعال شده و در مراسم حجّ به ویژه منا، درگیری ایجاد می  کنند در حدی که جمرة عقبه به خون آغشته می‌شود. این حوادث در بیست و پنجم ذی الحجه با قتل«نفس زکیّه» فرستاده امام(عج) در میان رکن و مقام پایان می‌یابد.(بحارالانوار، ج 52، ص157)

در حالی که مردم حجاز منتظر ظهور امام عصر(عج) هستند؛ خبر می­ رسد که ایشان در مدینه منوّره سکونت دارند. در این مدت، امام به برقرار کردن ارتباط با یارانشان در مدینه منورّه و مکه مکرّمه مقدمات قیام را فراهم می­ کنند. پس از ندای آسمانی و خروج سفیانی، امام(عج) به صورت مستقیم با یارانشان در مناطق مختلف اسلامی ارتباط برقرار می‌کنند که با آن «غیبت کبری» پایان یافته و «ظهور اصغر» آغاز می ­شود.

هنگام حرکت امام(عج) از مکه به طرف مدینه، سپاه امام(عج) از محل «خسف» می‌گذرند و آن حضرت(عج) محلّ خسف را به یاران خود نشان می‌دهند. رویداد «خسف» از جمله امور حتمی به شمار می‌آید. در این درگیری سپاه دشمن شکست می خورد و امام معجزه آسا نجات می­ یابند.(ر.ک: خصال صدوق، ج1، ص303؛ الغیبة، ص257) مکه پس از این رویداد، منطقة امن می‌شود. امام(عج) با یارانشان، به ویژه گروه 313 نفری از مخلصان دیدار کرده و راه را برای ظهور و رویدادهای پس از آن هموار می‌سازند. ایشان پایان غیبت کبری و آغاز ظهور را اعلام می‌فرمایند...

 

 


در طول تاریخ مردم همه مناطق و سرزمین ها کم و بیش با دلهره و وحشت زندگی کرده­ اند؛ امروزه هم روزی نیست که خبر سرقت اموال، آدم ربایی، تجاوز و قتل، لرزه بر جان انسان ها نیندازد. بنابر روایات در عصر ظهور ترس و دلهره از جوامع انسانی حذف شده، امنیت و آرامش بر سراسر گیتی حاکم می ­شود و انسان­ ها در صلح، صفا و صمیمیت زندگی می­ کنند.

در حکومت جهانی حضرت حجت(عج) با نابودی عوامل ناامنی ازجمله ضعف ایمان، فقر و محرومیت، ضعف مدیریت­ ها، تمامی آفت­ های آرامش جامعه از بین می­ روند و همگان در اوج رفاه و آسایش و فراوانی نعمت ­ها، روزگار می­ گذرانند. در عصر ظهور بر اثر تعالیم آن پیشوای راستین(عج) ایمان و اخلاص در دلها نفوذ می ­کند؛ فقر و محرومیت ریشه ­کن می ­شود و حکومت مقتدر مهدوی عرصه را بر عناصر فاسد و گروه­ های راهزن و متجاوز تنگ می ­نماید.

امیرمؤمنان علی(ع) در مورد امنیت آن دوره فرموده ­اند: «...حتی تمشی المرأه بین العراق و الشام، لاتضع قدمیها الا علی النبات و علی رأسها زینتها، لایهیحها سبع و لاتخافه؛[در عصر حکومت آن حضرت(عج) در همه جا امنیت کامل برقرار می­ گردد] تا جایی که یک زن، در کمال امنیت و آزادی، راه میان عراق تا شام را می­ پیماید و پای خویش را جز بر سبزه­زارها نمی ­نهد و در حالی که جواهرات خویش را بطور آشکار بر سر دارد، نه درنده ­ای او را تهدید خواهد کرد و نه ناامنی و خطری او را خواهد ترساند.»(بحارالانوار، ج52، ص319) بنابراین عصر ظهور و روزگار حکومت امام مهدی(عج) روزگار صلح و صفا به مفهوم حقیقی آن خواهد بود.

 

 


 

یکی از آرزوهای بزرگ منتظران ظهور، خواندن نماز جماعت پشت سر حضرت ولی­ عصر(عج) می ­باشد. بدیهی است با توجه به اهمیت نماز جماعت و تأکید به اقامه جماعت در آموزه­ های دینی، یکی از دستورات اسلام که بعد از ظهور با رونق وصف ناپذیری محقق خواهد شد اقامه نمازجماعت به امامت آن حضرت (عج) خواهد بود. پیامبراکرم(ص) در این باره فرمودند: «فَیَلْتَفِتُ الْمَهْدِیُّ وَ قَدْ نَزَلَ عیسی عِنْدَ الْمَنارَةِ البَیْضاءِ مِنَ الْقُدْسِ... فَیَقُولُ الْمَهْدیُّ تَقَدَّمْ صَلِّ بِالنّاسِ فَیَقُولُ: اِنَّما اُقیمَتِ الصَّلاةُ لَکَ فَیُصَلّی عیسی خَلْفَهُ وَ یُبایِعُهُ وَ یَقُولُ: اِنَّما بَعِثْتُ وَزیرا، وَ لَمْ اُبْعَثْ اَمیرا؛ [حضرت] مهدی(عج) متوجه می‌شوند که[حضرت] عیسی(ع) در قدس در نزدیکی مناره سفید فرود آمده است... پس [حضرت] مهدی(عج) می‌گویند: جلو بایست و با مردم نماز بخوان، سپس [حضرت] عیسی(ع) می‌گویند: نماز برای تو اقامه شده است. پس [حضرت] عیسی(ع) پشت سر ایشان نماز می‌خوانند و با ایشان بیعت می‌کنند و می‌گویند: من به عنوان وزیر برانگیخته شده‌ام نه به عنوان امیر.»(ینابیع الموده، ج3، ص90 ؛ منتخب الاثر، ص316؛ الامام المهدی، ص69)

امام صادق(ع) فرمودند: «یَعُودُ القائِمُ اِلَی الْقُدْسِ وَ یُصَلّی بِالنّاسِ اِمَاما، حَتّی اِذا کانَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ اُقیمَتِ الصَّلاةُ، یَنْزِلُ وَ مَعَهُ سَبْعُونَ اَلْفا مِنَ الْمُلائِکَةِ وَ هُوَ بِعَمّامَةٍ خَضْراءَ، مَتَقَلِّدٌ بِسَیْفٍ، عَلی فَرَسٍ وَ بِیَدِهِ حَرْبَةٌ...؛[حضرت] قائم(عج) به قدس برمی‌گردند و[چند روزی] با مردم نماز می‌خوانند، چون روز جمعه فرا رسد و نماز به پا شود،[حضرت] عیسی(ع) با هفتاد هزار فرشته، در حالی که عمامه سبزی به سر دارد و شمشیرش را حمایل کرده، سوار بر اسب و با سلاحی در دست فرود می‌آید.»(الزام الناصب، ص229)

 

 


 

ای چشم و ای چراغ، روان شو به سوی باغ            مگذار شاهدان چمن را در انتظار

مولوی

عطر سایان شب به کار تواند                  سبز پوشان در انتظار تواند

نظامی

انسان­ ها در عمر چندساله خود چندین انتظار را تجربه می­ کنند؛ بعضی از انتظارها شیرین است، مانند: انتظار تولد فرزند. در مقابل بعضی از انتظارها تلخ است؛ مانند: انتظار برای رسیدن جنازه عزیزی که در تصادف فوت کرده است. بعضی از انتظارها علاوه بر شیرینی و تلخی، عبادت نیز محسوب می­ شوند؛ مانند: انتظار فرج. امیرالمؤمنین علی(ع) در خصوص انتظار فرج فرمودند: «افضل عبادة المؤمن انتظار الفرج‏؛ برترین عبادت مومن، انتظار فرج است.»(بحار الانوار، ج52، ص131)

درباره‏ انتظار فرج، دیدگاه‏ ها و نظریه­ های مختلفی وجود دارد:

برخی انتظار فرج را منحصر در خواندن دعا فرج و امر به معروف و نهی از منکر جزیی می­ دانند و وظیفه ‏ای بیش از آن برای خود قایل نیستند.

گروهی، حتّی امر به معروف و نهی از منکر جزئی را ترک کرده و معتقدند چون در دوران غیبت، کاری از دست آنها برنمی‏ آید، تکلیفی برعهده ندارند. امام زمان(عج) هنگام ظهور، خودش کارها را حل می کند.

گروه سوم معتقدند: جامعه بایستی به حال خود رها شود و کاری به فساد نباید داشت تا زمینه‏ ظهور ـ که دنیایی پر از ظلم و فساد است ـ فراهم آید.

گروه چهارم در خصوص انتظار اعتقاد دارند: نه تنها نباید جلوی مفاسد و گناهان را گرفت، بلکه بایستی به آن دامن زد تا زمینه‏ ظهور حضرت حجّت(‏عج) هرچه بیشتر فراهم شود.

گروه پنجم، هر حکومتی را به هر شکل، باطل و برخلاف اسلام می‏ دانند و فکر می کنند هر اقدامی برای تشکیل حکومت در زمان غیبت، خلاف شرع و مخالف نصوص و روایات معتبر است.

در مقابل دیدگاه‏ های فوق، نگرش دیگری هم وجود دارد. از نظر صاحبان این دیدگاه، انتظار به معنای فراهم آوردن زمینه‏ های ظهور حضرت حجت(عج) است. ظلم ستیزی به مقدار توان و آمادگی برای ظهور حضرت(عج)؛ در این دیدگاه، فرد بایستی جهان را برای آمدن حضرت حجت(عج) مهیّا کند.

اگر پنج گروه اول را در یک دسته قرار بدهیم در کل می ­توان انتظار را به دو قسمت تقسیم کرد: انتظار منفی (پنج گروه اول) و انتظار مثبت(گروه ششم) یا به بیان بهتر انتظار ویرانگر و انتظار سازنده.

مقصود از انتظار، آمادگى است که دو مرتبه دارد:

نخستین مرتبه آن، انتظار روحى است و خوش دل بودن براى تحقق امید در آینده؛ آن عبارت است از آمادگى براى قبول دعوت و زدودن مقاومت روحى براى رسیدن کسى که انتظار آمدنش هست .

دومین مرتبه آن، انتظار عملى است. انتظارعملى مانند آمادگى براى آمدن مهمان و پذیرایى از او، که غذا بایستى آماده باشد و با مقام مهمان و شخصیت او تناسب داشته باشد. محل نشستن او تمیز و آماده، خوابگاه و محل استراحتش مرتب باشد.

با این توضیح، منتظران نیز دو گونه‎ اند: منتظران مرحله نخست ـ که بسیارى از منتظران را شامل می ­شود ـ کسانى هستند که از شدت ظلم و جور به تنگ آمده و در انتظار آمدن منجى هستند، ولى قدمى برنمى‎ دارند. این انتظار، چندان تاثیرى در تسریع قیام حضرت مهدى(عج) ندارد. آنچه که در تسریع قیام آن حضرت(عج) مؤثر است، انتظار در مرحله دوم است.