یکی از فضیلت های اخلاقی که دین مبین اسلام بر آن تأکید دارد صداقت است؛ حداقل مراتبی که می توان برای صداقت در نظر گرفت سه مرتبه می باشد:
صداقت در گفتار؛ راستگویی و سخن خلاف واقع به زبان نیاوردن، که رسول اکرم(ص) فرمودند: «لایَسْتَقِیمُ إِیمَانُ عَبْدٍ حَتَّى یَسْتَقِیمَ قَلْبُهُ وَ لایَسْتَقِیمُ قَلْبُهُ حَتَّى یَسْتَقِیمَ لِسَانُهُ؛ ایمان بنده اى به درستى نمى گراید مگر اینکه قلبش درست شود و قلبش درست نمى شود مگر زمانی که زبانش درست شود.»(مستدرک الوسائل، ج9، ص31)
صداقت در رفتار؛ یکسان بودن گفتار با عمل که خداوند متعال، کسانی را که بین گفتار و رفتار آنها هماهنگی نیست، به شدت نکوهش نموده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لاتَفْعَلُونَ* کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَاللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لاتَفْعَلُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید چرا چیزى مى گویید که انجام نمى دهید؟ نزد خدا سخت ناپسند است که چیزى را بگویید و انجام ندهید.»(صف، آیات 3ـ2)
صداقت در پندار؛ در فرهنگ اسلام، نیت نقش مهمی دارد به طوری که خلوص نیت شرط صحت عبادات می باشد. رسول اکرم(ص) فرمودند: «إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّیَّات؛ به درستی که ارزش کارهای انسان به نیت ها وابسته است.» (بحار الانوار، ج67 ، ص211)
بنده اگر در همه امور صادق باشد صدّیق نامیده مى شود و اگر در بعضى از امور صادق باشد، در این صورت فقط نسبت به آن امور صادق نامیده مى شود مثل صادق القول و صادق الوعد.
خداوند مؤمنان را هم زمان به تقوا و همراهی با صادقان فرامی خواند: «یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ؛ ای مؤمنان، از خدا پروا داشته باشید و با راستان همگام گردید.»(توبه، آیه119) در آیه ای دیگر، اصل صداقت را تقوا می داند: « وَ الَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ أُوْلَئِکَ هُمْ الْمُتَّقُونَ؛ کسی که صداقت با خود آورد و کسی که صداقت را باور کرد، آنان پرهیزکاران هستند.»(زمر، آیه33)