یادداشتهای پراکنده

در طول تاریخ مردم همه مناطق و سرزمین ها کم و بیش با دلهره و وحشت زندگی کرده­ اند؛ امروزه هم روزی نیست که خبر سرقت اموال، آدم ربایی، تجاوز و قتل، لرزه بر جان انسان ها نیندازد. بنابر روایات در عصر ظهور ترس و دلهره از جوامع انسانی حذف شده، امنیت و آرامش بر سراسر گیتی حاکم می ­شود و انسان­ ها در صلح، صفا و صمیمیت زندگی می­ کنند.

در حکومت جهانی حضرت حجت(عج) با نابودی عوامل ناامنی ازجمله ضعف ایمان، فقر و محرومیت، ضعف مدیریت­ ها، تمامی آفت­ های آرامش جامعه از بین می­ روند و همگان در اوج رفاه و آسایش و فراوانی نعمت ­ها، روزگار می­ گذرانند. در عصر ظهور بر اثر تعالیم آن پیشوای راستین(عج) ایمان و اخلاص در دلها نفوذ می ­کند؛ فقر و محرومیت ریشه ­کن می ­شود و حکومت مقتدر مهدوی عرصه را بر عناصر فاسد و گروه­ های راهزن و متجاوز تنگ می ­نماید.

امیرمؤمنان علی(ع) در مورد امنیت آن دوره فرموده ­اند: «...حتی تمشی المرأه بین العراق و الشام، لاتضع قدمیها الا علی النبات و علی رأسها زینتها، لایهیحها سبع و لاتخافه؛[در عصر حکومت آن حضرت(عج) در همه جا امنیت کامل برقرار می­ گردد] تا جایی که یک زن، در کمال امنیت و آزادی، راه میان عراق تا شام را می­ پیماید و پای خویش را جز بر سبزه­زارها نمی ­نهد و در حالی که جواهرات خویش را بطور آشکار بر سر دارد، نه درنده ­ای او را تهدید خواهد کرد و نه ناامنی و خطری او را خواهد ترساند.»(بحارالانوار، ج52، ص319) بنابراین عصر ظهور و روزگار حکومت امام مهدی(عج) روزگار صلح و صفا به مفهوم حقیقی آن خواهد بود.

یکی از مشکلات امروزی بشر، اضطراب و فشارهای روانی است که عموم مردم با آن درگیر هستند. علی­ رغم تلاش انسان­ برای رسیدن به آرامش، هنوز نتیجه مطلوب عایدش نگردیده است؛ چرا که او آرامش را در رفاه و امکانات مادی جستجو می ­کند در حالی که خداوند یاد خود را مهم‏ترین عامل آرامش قرار داده است: «الَّذِینَ آمَنُواْ وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ کسانی که ایمان آورده‏ اند و دل‏هایشان به یاد خدا آرام می‏ گیرد، آگاه باش که تنها با یاد خدا دل‏ها آرامش می ‏یابد.»(رعد، آیه28)

بدیهی است که مقصود از یاد خدا، تنها ذکر زبانی نیست. هر چند ذکر لفظی در انسان تأثیر دارد و موجب تلقین مفهوم آن واژه به دل می‏ شود؛ بی شک علاوه بر ذکر زبانی، ذکر قلبی نیز نیاز است تا با تمام وجود متوجه عظمت خداوند شده، حضور خدا را در همه جا و تمام حالات درک کند.

نام خدا بر لب، همانند آبیاری شاخه‏ درخت است که تنها گردگیری از آن می ‏کند، ولی یاد خدا در دل مثل آبیاری ریشه‏ درخت است که مایه‏ بالندگی و ثمربخشی  آن خواهد بود. ذکر حضرت حق دل را صیقل داده، انسان خاکی و مُلکی را به ملکوت متصل می سازد. او با کمال مطلق ارتباط پیدا می ‏کند و این ارتباط آرامشی بسیار لذت‏بخش به او می ­دهد.

هیچ کنجی بی دد و بی دام نیست                      جز به خلوتگاه حق آرام نیست

گر گریزی بر امید راحتی                             زان طرف هم پیشت آید آفتی

مولوی

در طول تاریخ، انسان سرگردان در جهان متلاطم به دنبال گمشده­ ای به نام «آرامش» بوده است. مکاتب گوناگون در مورد این گمشده، دیدگاه­   های مختلفی داشته ­اند؛ از نظر مکتب اسلام، آرامش و طمأنینه امری واقعی و دست ­یافتنی است. برای به دست آوردن آن عوامل و راه­ هایی وجود دارد که ذکر و یاد خدا مهمترین آنهاست. انسان کمال­ جو که در جستجوی کمال مطلق است، نمی­ تواند با چیزهای محدود به آرامش برسد. توجه به غیرخدا انسان را از یاد خدا باز مى‏ دارد؛ غفلت از یاد خدا و اعراض از ذکر او زندگی را تنگ و تاریک می­ کند: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکًا وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَعْمَى* قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنِی أَعْمَى وَ قَدْ کُنْتُ بَصِیرًا* قَالَ کَذَلِکَ أَتَتْکَ آیَاتُنَا فَنَسِیتَهَا وَ کَذَلِکَ الْیَوْمَ تُنْسَى؛ و هر کس از یاد من دل بگرداند در حقیقت زندگى تنگى خواهد داشت و روز رستاخیز او را نابینا محشور مى­ کنیم. مى‏ گوید: پروردگارا چرا مرا نابینا محشور کردى با آنکه بینا بودم؟ مى‏ فرماید همان طور که نشانه ‏هاى ما بر تو آمد و آن را به فراموشى سپردى امروز همان گونه فراموش مى‏ شوى.»(طه، آیات126ـ124)

یاد خدا تمام پریشانی­ ها را از دل انسان دور کرده و او را به آرامش واقعی می­ رساند. بنابر این یاد خدا و ذکر کثیر در آیات قرآن و احادیث از اهمیت فراوانی برخوردار است. بدیهی است منظور از ذکر خدا تنها یادآوری به زبان نیست بلکه توجه تمام وجود به ذات پاک خدا مدنظر بوده ­است، توجهی که انسان را از گناه باز می ­دارد و به اطاعت از او دعوت می­ کند: «الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همان کسانى که ایمان آورده ‏اند و دلهایشان به یاد خدا آرام مى ‏گیرد آگاه باش که با یاد خدا دلها آرامش مى‏ یابد.»(رعد، آیه28)