احرام در نماز یعنی گفتن تکبیر آغازین؛ انسان نمازگزار با گفتن «اللّه اکبر» در ابتدای نماز، به طور رسمی وارد نماز می شود و اموری از قبیل خوردن، آشامیدن، سخن گفتن با مردم و... که قبل از آن بر او مباح بود، حرام می گردد. تکبیره الاحرام را تکبیره الافتتاح نیز می گویند، زیرا با گفتن آن نماز شروع می شود. برخی از فقها، تکبیره الاحرام را مانند تلبیه در حج می دانند که با گفتن آن حاجی محرم شده و محرمات حال احرام بر او حرام می شود.(ر.ک: مصباح الفقیه، ج 11، ص427) گفتن تکبیره الاحرام از واجبات و ارکان نماز است. اگر نمازگزار به عمد یا سهو، تکبیر نگوید یا خللی در آن ایجاد کند، نمازش باطل است و باید آن را دوباره بخواند.
نمازگزار با گفتن تکبیر، عظمت خداوند را یادآوری نموده و او را از همه کس و همه چیز بزرگتر می داند؛ متقابلاً خدا نیز او را بزرگ می دارد. امام حسن عسکرى(ع) در این باره فرموده اند: «هنگامى که نمازگزار دو دستش را جهت گفتن الله اکبر بالا می برد و ثناى خدا می گوید، خداى تعالى به ملائکه خود چنین فرماید: اى عبادت کنندگان من آیا نمى بینید بنده ام را که چگونه مرا بزرگ و عظیم شمرده و از شریک و نظیر پاک دانست؟ شما را شاهد مى گیرم به درستى که به زودى من او را در دار جلالم، بزرگ و عظیم خواهم کرد و او را در دار کرامتم، از گناهان پاک مى سازم و از عذاب جهنّم و آتش آن حفظ مى کنم.»(بحارالانوار، ج82، ص221)
بدیهی است گفتن تکبیر باید صادقانه و از روی اعتقاد و اخلاص قلبی باشد و نمازگزار واقعا همه را در مقابل خدا کوچک و حقیر بداند. امام صادق(ع) می فرمایند: «پس به هنگام نماز دل خود را بیازماى. اگر در عمق جان، شیرینى نماز و سرور و بهجت آن را مى یابى و دلت از راز و نیاز با او شادمان است و از گفتگو با او لذت مى برد، بدان که خداوند تو را در تکبیرى که بر زبان رانده اى تصدیق فرموده است و گر نه، بدان فقدان لذّت مناجات و محرومیت از شیرینى عبادت دلیل بر این است که خداوند تو را در گفتن تکبیرات دروغگو دانسته و از درگاه خود رانده است.»(بحارالانوار، ج81، ص230)