رهبری، راهنمایی، ارشاد، رهنمونی، نمایش راه راست:
در این شب سیاهم گم گشت راه مقصود از گوشهای برون آی ای کوکب هدایت
حافظ
ای عقل مرا کفایت از تو جستن ز من و هدایت از تو
نظامی
هدایت از ریشه «هدأ» به معنای سکون، آرامش و توقف از حرکت می باشد و در اصطلاح به نشان دادن هدف و راهنمایی افراد و پایداری و استوار ماندن در مسیر گفته می شود.(ر.ک: تفسیر المیزان، ج1، ص56)
هدایت موجودات به دو صورت اتفاق می افتد :
هدایت تکوینی: این نوع هدایت در متن خلقت و در فطرت مخلوقات وجود دارد: «قالَ رَبُّنَا الَّذی أَعْطی کُلَّ شَیْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدی؛ [حضرت موسی(ع)] گفت: پروردگار ما همان کسی است که به هر موجودی، آنچه را لازمه آفرینش او بوده داده، سپس هدایت کرده است.»(طه، آیه50) از نشانه های هدایت تکوینی می توان به عقل، غریزه، شعور و عاطفه اشاره نمود. هدایت تکوینی جبری است و شامل همه موجودات میشود.
هدایت تشریعی: این نوع هدایت مختص انسانهاست. خداوند به وسیله فرستادن انبیا، انسان ها را مورد هدایت قرار داده است: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَ أَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَ الْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَ مَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ؛ به راستى[ما] پیامبران خود را با دلایل آشکار فرستادیم و با آنها کتاب و ترازو را فرود آوردیم تا مردم به انصاف برخیزند و آهن را که در آن براى مردم خطرى سخت و سودهایى است پدید آوردیم تا خدا معلوم بدارد چه کسى در نهان، او و پیامبرانش را یارى مى کند. آرى خدا نیرومند شکست ناپذیر است.»(حدید، آیه25) و همچنین آیه: «وَ مَاأَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشَاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛ و ما هیچ پیامبرى را جز به زبان قومش نفرستادیم تا[حقایق را] براى آنان بیان کند، پس خدا هر کس را بخواهد، گمراه مى کند و هر کس را بخواهد، هدایت مى کند و او ارجمند و حکیم است.»(ابراهیم، آیه4)