آن چنان که از آیات قرآن و روایات استنباط می شود در نظام آفرینش تغییر و تبدیل وجود دارد؛ بعضی از این تبدیل ها، ظاهری و محسوس است و برخی معنوی و نامحسوس؛ مورد اول مانند: تبدیل زباله به کود و چوب به زغال و انسان گناهکار به نیکوکار مورد دوم مانند: تبدیل سیئات به حسنات با توبه و نفس کشیدن در ماه مبارک رمضان به تسبیح؛ مثال اول را قرآن مجید تأیید فرموده است: «إِلاّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحًا فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللّهُ غَفُورًا رَحیمًا؛ مگر کسى که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته ای کند؛ پس خداوند بدی هایشان را به نیکی ها تبدیل مى کند و خدا همواره آمرزنده مهربان است.»(فرقان، آیه70) و مورد دوم را رسول اکرم(ص) بیان فرمودند: «أیها الناس إنه قد أقبل إلیکم شهر اللَّه بالبرکة و الرحمة و المغفرة... أنفاسکم فیه تسبیح و نومکم فیه عبادة...؛ ای مردم! همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است... ماهی که در آن نَفَسهایتان، تسبیح و خوابتان در آن، عبادت است...»(الوافی، ج11، ص367)
اندر رمضان خاک تو زر می گردد چون سنگ که سرمه بصر می گردد
آن لقمه که خورده ای دُرر می گردد و آن صبر که کردهای گهر می گردد
مولوی
در این میان بعضی از تبدیل ها هم کنایی است به عنوان مثال، پیروزی انقلاب اسلامی در 22 بهمن 1357 باعث شد زمستان به بهار تبدیل شود؛کنایه از بهار آزادی:
در زمستان بهاران آمد آدم از قعر دوران آمد
بوی «نسل» شقایق پیچید بوی عطر شهیدان آمد
همافر
اگر در حدیثی نقل شده است که زمستان بهار مومن است،کنایه از این است که فرصت زیادی برای عبادت در زمستان وجود دارد؛ روزهای کوتاه بهترین فرصت برای روزه گرفتن و شب های طولانی بهترین موقعیت برای نماز و دعا است.