سفارش تبلیغ
صبا ویژن

یادداشتهای پراکنده

 

إعجاز از ماده «عجز» است که در لغت به معنای ضعف می ­باشد؛ در اصطلاح به این معناست که انسان کار فوق‌العاده‌ای انجام دهد و با آن کار، هم دشمن خویش را ناتوان کند و هم غیر او از انجام آن کار ناتوان باشد.(ر.ک: مجمع البحرین، ج4، ص24) به بیان دیگر، معجزه عبارت است از امر خارق‌العاده‌ای که با اراده خدای متعال از شخص مّدعی نبوت ظاهر می­ شود و نشانه صدق نبوت وی می ­باشد. اگر این کار خارق­العاده را اولیاء الله انجام دهند،کرامت نامیده می ­شود.

به اعجاز عصا موسی عمران            به ایجاب دعا عیسی مریم

انوری

سایه زان پیکر پر نور بیفتد به زمین             نه به اعجاز به میراث رسول مختار

محتشم کاشانی

 

 


 

فترت در لغت به معنای انکسار و ضعف، آرامش پس از تندی و نرمی پس از شدت است.(لسان العرب و القاموس المحیط، ذیل واژه فتر) فترت رسل یعنی انقطاع رسل (دوره‌ای که پیامبری مبعوث نشده) و ضعف و سستی انبیا (دوره ­ای که پیامبران به دلایلی در ضعف بوده‌اند.)

اصطلاح دوره فترت از آیه 19 سوره مائده اقتباس شده است: « یَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءَکُمْ رَسُولُنَا یُبَیِّنُ لَکُمْ عَلَى فَتْرَة مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا مَا جَاءَنَا مِنْ بَشِیرٍ و لا نَذِیرٍ فَقَدْ جَاءَکُمْ بَشِیرٌ وَ نَذِیرٌ وَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ؛ اى اهل کتاب پیامبر ما به سوى شما آمده که در دوران فترت رسولان [حقایق را] براى شما بیان مى‏ کند تا مبادا [روز قیامت] بگویید براى ما بشارت دهنده و هشدار دهنده ‏اى نیامد پس قطعا براى شما بشارت دهنده و هشدار دهنده‏ اى آمده است و خدا بر هر چیزى تواناست»

برخی از مفسران فترت رسل را به معنای انقطاع رسل و نبود پیامبران در این دوره دانسته‌اند. (مجمع البیان، ‌ج3، ص305، التبیان، ج3، ص479) و بعضی از مفسران، آن را به سکون و ضعف تفسیر کرده‌اند. (الجامع لاحکام القرآن، ‌ج6، ص121، رسائل الجاحظ، ج3، ص256) برخی هم فترت را به نبود پیامبران ظاهر و وجود پیامبران پنهان تعبیر کرده ­اند. (کمال الدین، ج1، ص659)

علامه طباطبایی می ­نویسند: « فترت این است که مدتى پیغمبر صاحب شریعت و کتاب مبعوث نشده باشد، که این مدت را مدت فترت مى ‏نامند، و اما مدت مبعوث نشدن پیامبران بى شریعت، اولا فترت نیست، و ثانیا قبول نداریم که ما بین عیسى و محمد(ع) چنین پیامبرانى نیامده باشند، با اینکه زمان فاصل بین آن دو پیامبر شش قرن بوده...» (المیزان،‌ ج16، ص244)

در دوران بعثت انبیاء از حضرت آدم(ع) تا پیامبر اسلام(ص) چند دوره به عنوان دوره فترت شمرده شده است: فترت میان حضرت ادریس(ع) و حضرت نوح(ع)، بین حضرت نوح (ع) و حضرت هود(ع)، میان حضرت صالح(ع) و حضرت ابراهیم(ع) فاصله بین حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص) که بنابر برخی روایات حدود ششصد سال بوده است.

در برخی روایات از وجود پیامبرانی در فاصله عروج حضرت عیسی(ع) و بعثت حضرت محمد(ص) صحبت شده است از جمله: خالد بن سنان عبسی، حنظلة بن صفوان، جرجیس، شمعون، رئاب الشنی، قیس بن ساعدة الایادی، بحیراء راهب... (مروج الذهب، ج1، صص91ـ78)